In het woordenboek wordt empathie gedefinieerd als het vermogen om de gevoelens van een ander te begrijpen en te delen. Let op de trefwoorden “begrijpen” en “delen”. Dit betekent dat empathie niet alleen neerkomt op meeleven met of medelijden tonen met anderen.
Empathie is jezelf verplaatsen in de schoenen van een ander. Het gaat erom hun moeilijkheden vanuit hun eigen perspectief te zien en te voelen wat zij voelen alsof het je eigen is. Het is het vermogen om jezelf te visualiseren in de situatie van die persoon.
We hebben allemaal verschillende ervaringen die ons gevormd hebben tot wie we nu zijn. Deze ervaringen vormen ook onze perceptie van dingen en mensen. Daarom is het niet altijd gemakkelijk om te begrijpen wat anderen doormaken. Wij hebben niet alles meegemaakt wat zij hebben meegemaakt, dus is het moeilijk om ons in te leven in hun situatie.
Bijvoorbeeld, mensen die nooit dakloos zijn geweest zullen het moeilijk vinden om echt te begrijpen hoe het is om geen plek te hebben om je thuis te noemen. Als je nog nooit een kind hebt verloren, kan het moeilijk zijn om je in de schoenen van een rouwende moeder te verplaatsen. Of als je nooit een depressie hebt meegemaakt, zal het niet gemakkelijk voor je zijn om je te verplaatsen in mensen die ermee hebben moeten leven.
Maar we kunnen altijd proberen te begrijpen waar ze vandaan komen. Als mensen is een van onze kenmerkende eigenschappen ons vermogen tot empathie. We zijn van nature emotioneel intelligent en onze hersenen zijn zo ingesteld om ons in te leven in anderen. We hoeven niet altijd dakloosheid te ervaren om ons in te leven in daklozen. Evenmin hoeven we een geliefde te verliezen om ons in te leven in hen die dat wel deden. Waar het om gaat is de bereidheid om hun omstandigheden vanuit hun gezichtspunt te begrijpen.
Daarom gaat het tonen en beoefenen van empathie niet alleen over woorden. Het gaat veel meer om daden. Het zit hem in hoe je mensen laat voelen dat iemand nog om ze geeft. Je hebt niet altijd grote gebaren nodig om te laten zien dat je meeleeft. Je kunt het ook uitdrukken in de kleine dingen die je doet. Hier lees je hoe je op eenvoudige manieren empathie kunt tonen:
1. Stel je open over een soortgelijke ervaring
Hoewel het lijkt alsof je je op de ander moet richten, is het beoefenen van empathie eigenlijk tweerichtingsverkeer. Soms helpt het om je open te stellen over je ervaring in een soortgelijke situatie, zodat anderen hun hachelijke situatie vanuit een ander perspectief kunnen zien. Maar pas op dat het gesprek niet over jou gaat. Het moet een delen van ervaring en perspectief zijn, zodat je allebei van elkaar kunt leren.
2. Luister met een doel om te begrijpen
Meestal moeten mensen zich gewoon gehoord voelen. Daarom is luisteren een van de eerste stappen om empathie te tonen. En als je toch besluit je oor aan iemand te lenen, luister dan met een doel om te begrijpen.
Velen van ons luisteren niet graag naar mensen die zeuren over hun lot in het leven. Vooral als ook wij onze eigen lasten te dragen hebben. Dus meestal gaan hun woorden gewoon het ene oor in en het andere uit. We luisteren alleen maar om te luisteren en niet omdat we het willen begrijpen.
Maar als je echt empathie wilt tonen, luister dan actief naar wat ze te zeggen hebben. Laat ze praten zonder onderbreking. Laat ze hun hart uitstorten. Kijk naar hun gezichtsuitdrukkingen en lees tussen de regels door. Luister goed, niet alleen naar hun woorden, maar ook naar de stille schreeuwen van frustratie die in hen opwellen. Soms is er maar één persoon nodig die bereid is te luisteren en te begrijpen om iemand uit zijn lijden te verlossen.
3. Accepteer hun mening
Mensen die hun mening opdringen aan anderen is de reden waarom deze wereld zo’n puinhoop is. Vergeet niet dat het leven is als een prisma. We kijken allemaal naar hetzelfde bouwwerk, maar ieder van ons ziet het vanuit een ander perspectief. Het is dus onvermijdelijk dat we verschillende meningen hebben. En degenen wier mening afwijkt van de jouwe hebben niet per se ongelijk. Je ziet de dingen gewoon niet vanuit elkaars gezichtspunt. Daarom is het respecteren en accepteren van andermans mening de sleutel tot het leren van empathie. Het betekent niet per se dat je je eigen mening negeert. Het betekent alleen dat je bereid bent de dingen vanuit hun kant van het prisma te bekijken. En dat is waar empathie echt over gaat.
4. Vraag met oprechte nieuwsgierigheid
Vragen stellen als “Hoe gaat het?” of “Hoe is je dag” is een geweldige manier om gesprekken te beginnen. Maar meestal stellen we mensen die vragen alleen uit beleefdheid in plaats van uit oprechte nieuwsgierigheid. Daarom beginnen en eindigen de meeste gesprekken met die vragen.
Maar zoals een klinisch psycholoog het zegt: de kern van empathie is nieuwsgierigheid. Als je iemand echt wilt begrijpen, moet je dieper graven. Laat zien dat je geïnteresseerd bent in wat ze te zeggen hebben. In plaats van alleen maar te vragen hoe hun dag is verlopen, laat ze praten over iets interessants dat hen is overkomen. Maar niet op een manier die hen het gevoel geeft dat ze in een sollicitatiegesprek of in het kantoor van een therapeut zitten. Vraag het hen zoals je een vriend of een geliefde zou vragen. Een simpele handeling als deze bouwt niet alleen een band op, maar geeft de persoon ook het gevoel dat ze ertoe doen en dat iemand om hen geeft.
5. Vraag hoe je kunt helpen
Woorden als “Ik ben er altijd als je hulp nodig hebt” of “Ik ben slechts een telefoontje verwijderd” kunnen heel geruststellend zijn als je in een moeilijke situatie zit. Dus als je iemand wilt laten zien dat je zijn of haar worsteling begrijpt, is het aanbieden van je hulp een goed begin. Zorg er wel voor dat je je hulp echt uitbreidt als ze op je aanbod ingaan. Dit zal hen het gevoel geven dat je echt oprecht bent en dat het niet alleen lege woorden zijn.
6. Laat je vooroordelen los
We zijn allemaal schuldig aan het hebben van vooroordelen en vooroordelen. Maar dat betekent niet dat we ze niet kunnen afleren. Als je echt oprecht empathie wilt tonen aan anderen, moet je eerst al je vooroordelen loslaten. Leer te luisteren met een open geest. Vergeet niet dat we allemaal verschillende ervaringen hebben. Allemaal voeren we een strijd waar niemand behalve wijzelf weet van hebben. Oordeel dus niet te snel over iemand zonder eerst hun beweegredenen te begrijpen.
7. Kijk ze in de ogen
Men zegt dat de ogen de vensters zijn van iemands ziel. Daarom is iemand in de ogen kijken een geweldige manier om empathie en oprechtheid over te brengen. De meeste mensen zien oogcontact ook als een manier om je ziel aan de ander te openbaren.
Maar vergeet niet om het natuurlijk te doen en niet op een griezelige manier. Ook kun je dit niet bij iedereen doen. Sommige mensen voelen zich gewoon niet op hun gemak met het onderhouden van oogcontact en dat moet je respecteren.
8. Erken hun gevoelens
Zelfs als je het niet eens bent met hun overtuigingen en beslissingen, zijn ieders gevoelens geldig. Vermijd dus zinnen als “het komt wel goed, je komt er wel doorheen” of “bekijk het van de zonnige kant”. Hoewel dit geruststellend klinkt, ontkracht het eigenlijk hun gevoelens en emotionele pijn. Zeg in plaats daarvan: “Het spijt me dat je dit doormaakt” of “Ik kan me niet voorstellen wat je moet doormaken”. Het laat zien dat je hun gevoelens erkent en dat het volkomen begrijpelijk is dat ze zich zo voelen.
Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat emotionele validatie mensen helpt hun emoties beter te reguleren. Dit zorgt er dan weer voor dat ze minder snel agressie vertonen.
9. Wees aanwezig
Niets kan irritanter zijn dan praten met iemand die fysiek aanwezig is, maar mentaal ronddwaalt. Stel je dus voor wat de ander zou voelen als jij de hele tijd naar je gadget zit te staren. We snappen dat luisteren naar anderen over hun problemen soms lastig of saai kan zijn. Dus de verleiding om in te dommelen of met je gadget te spelen kan moeilijk te weerstaan zijn.
Daarom is aanwezig zijn en aandacht geven aan mensen een geweldige manier om medeleven te tonen. Als je je aandacht bij de persoon voor je kunt houden, laat dat zien dat je bereid bent te luisteren. Het laat zien dat je echt om hen geeft en dat je iemand bent bij wie ze hun hart kunnen uitstorten.
10. Beoefen Mindfulness
Volgens een gezondheidsartikel van Harvard is mindfulness de praktijk van het doelbewust je aandacht richten op het huidige moment en het zonder oordeel accepteren. Mindful zijn voor je omgeving en de mensen om je heen zal je helpen de dingen in een ander licht te zien. Het helpt je een scherp gevoel van begrip jegens hen te ontwikkelen, wat uiteindelijk leidt tot een verhoogd gevoel van empathie.
11. Probeer iemands leven uit
Om iemand echt te begrijpen is het niet genoeg om jezelf in hun schoenen te plaatsen. Je moet in hen lopen. Probeer zelfs maar een dag hun leven te leven. Bezoek ze in hun huis, ga naar hun gebedshuis, of breng tijd door in hun buurt. Of als je een glimp wilt opvangen van hoe dakloosheid werkelijk is, ga dan zitten en deel een maaltijd met een dakloze. Je zult verbaasd zijn hoeveel inzicht je krijgt door alleen maar het leven van een ander te ervaren.
12. Onthoud je van ongevraagd advies
Mensen die hun problemen met je delen zijn niet per se op zoek naar advies. Soms hebben ze gewoon een schouder nodig om op uit te huilen. Vermijd dus zoveel mogelijk het aanbieden van ongevraagd advies. Ik weet dat je het goed bedoelt, maar het ontvangen van ongevraagd advies valt gewoon niet goed bij mensen die een moeilijke tijd doormaken. Vergeet niet dat ze iemand nodig hebben die hen begrijpt, niet iemand die hen vertelt wat ze moeten doen.
