Er bestaat geen twijfel over: Verslaving is een moeilijk onderwerp om over te praten. Het is een chaotische ziekte. Wanneer een geliefde te maken heeft met verslaving, is het gebruikelijk om een veelheid aan emoties te voelen. Hoewel het normaal is om overweldigd te zijn, is het ook belangrijk om te onthouden dat er hoop is op herstel en dat er manieren zijn waarop je je geliefde kunt helpen door naar een afkickkliniek te brengen bijvoorbeeld. De belangrijkste eerste stap is het voeren van een gesprek.
Als je met een geliefde communiceert over je zorgen, is het belangrijk om dat op een manier te doen waardoor hij of zij echt kan horen wat je zegt. Volg deze do’s en don’ts om tijdens het gesprek die persoon te helpen begrijpen dat je het beste met hem voor hebt – en met zijn toekomst – voor hebt.
Wat je moet doen bij een verslaafd iemand
Wees duidelijk en openhartig.
De beste manier om in het algemeen met anderen te praten is recht door zee en eerlijk. Dat geldt ook als je met iemand met een verslaving praat. Wees duidelijk in wat je hem of haar wilt vertellen, en aarzel niet om je eigen gevoelens over de situatie naar voren te brengen – op een rustige manier. In feite is zeggen hoe je je voelt vaak een goed uitgangspunt. Vertel je geliefde hoezeer het je pijn doet en zorgen baart dat hij of zij verslaafd is aan drugs en hoe je vreest voor zijn of haar veiligheid.
Je geliefde kan sterke gevoelens of een negatieve reactie hebben op wat je te zeggen hebt, maar dat betekent niet dat je het niet moet zeggen. Die gevoelens en reacties kunnen deel uitmaken van het effenen van de weg naar herstel.
Geef ze de ruimte om te reageren.
Zet die persoon niet onder druk om meteen te reageren op wat je zegt. Je kunt aanbieden hen te helpen en uitleggen hoe je dat zult doen, maar als je probeert hen ter plekke hun volgende stap te laten kiezen, zul je waarschijnlijk op weerstand stuiten. Niemand vindt het leuk om te horen dat wat ze doen verkeerd is. Na verloop van tijd kunnen hun gevoelens van pijn en verraad oplossen, en zullen ze nadenken over wat je hebt gezegd. Geef ze de tijd en ruimte om dit punt zelf te bereiken.
Stel en handhaaf grenzen.
Grenzen zijn belangrijk in elke relatie. Het zijn de grenzen die je stelt om je waarden, tijd, veiligheid en meer te beschermen. Als iemand in je leven een verslaving heeft, kan het voelen als een zware strijd om gezonde grenzen met hem of haar te handhaven. Maar het is een noodzakelijke stap als je er alles aan wilt doen om hem of haar te helpen gezond te worden. Je grenzen laten overschrijden door iemand met een verslaving tast je relatie met hem of haar aan. Zij kunnen afhankelijk van je worden, en jij wordt zelfopofferend, met gevaar voor je eigen geestelijke gezondheid en welzijn. Het is oké om “nee” te zeggen. Zorg ervoor dat als je dat doet, je uitlegt waarom en laat hen weten dat je dat de volgende keer dat ze het vragen ook zult doen.
Net zo belangrijk als het stellen van grenzen – zo niet belangrijker – is het handhaven ervan. Vertel de persoon niet alleen dat je grenzen stelt. Als ze grenzen blijven overschrijden, zeg dan nogmaals “nee”, en hoe vaak je daarna ook nodig hebt.
Onderneem actie naast hen.
Onderneem zelf actie. Dit laat je geliefde zien dat je net zo toegewijd bent om de relatie te verbeteren en hem of haar door deze moeilijke tijd heen te helpen. Het geeft het goede voorbeeld, versterkt de band, en kan jou tegelijkertijd helpen. Afhankelijk van het soort actie dat je onderneemt, leer je in het proces misschien meer over verslaving en word je een betere pleitbezorger voor je geliefde.
Hoe zou die actie eruit kunnen zien?
- Het bijwonen van steungroepen of bijeenkomsten
- Je eigen therapie volgen
- Onderzoek doen naar behandelprogramma’s voor je geliefde – Zelfs als ze nog niet klaar zijn om te veranderen, betekent dat niet dat je het proces niet kunt beginnen. Houd het privé tot ze er klaar voor zijn. Zich onder druk gezet voelen om een formele behandeling in te gaan kan hen van streek maken.
Maak gebruik van een moment waarop jullie allebei helder van geest zijn om te praten.
Er is nooit een perfect moment om een moeilijk gesprek te voeren, maar sommige momenten zijn beter dan andere. Wachten op een moment dat je geliefde nuchter is en jullie allebei kalm zijn, kan echt een verschil maken in hoe het gesprek verloopt. Als je je op een dag of een moment bevindt waarop het goed gaat, maak er dan gebruik van en breng je zorgen ter sprake.
Veel mensen schrikken hiervoor terug omdat ze de goede ervaring niet willen verpesten. Bedenk dat, tenzij je geliefde hulp krijgt, de gelukkige tijden maar kort en zeldzaam zullen zijn. Je doel is om meer van deze momenten te hebben. Zeg iets om je gevoelens uit te drukken, zoals: “Ik geniet echt van deze tijd met jou. Ik wou dat we meer van dit soort dagen hadden.”
Leer meer over verslaving
Verslaving is een ziekte. Hoe meer je jezelf voorlicht, hoe beter je zult begrijpen waarom je geliefde worstelt. Hoe meer je begrijpt hoe verslaving werkt en hoe je geliefde zich kan voelen, hoe gemakkelijker het is om met hem of haar te spreken vanuit een plaats van empathie en steun. Je zult niet helemaal begrijpen hoe het is om in hun schoenen te staan, maar je kunt wel laten zien dat je een paar dingen weet over hun ervaring. Ze kunnen zich dankbaar en gesteund voelen, alleen maar omdat je de tijd hebt genomen om hun situatie te leren kennen. Het uiteindelijke doel is hier om de ander te helpen zich niet alleen te voelen.
Wat je beter niet kan doen bij een verslaafd iemand
Het probleem negeren.
Doen alsof een verslaving niet bestaat helpt je geliefde niet om veranderingen door te voeren. Wie worstelt met verslaving is geneigd zichzelf in risicovolle of gevaarlijke situaties te brengen, om nog maar te zwijgen over de negatieve lichamelijke effecten van drugs en alcohol. Verslaving is een progressieve ziekte die niet vanzelf beter wordt. Praten met je geliefde over je zorgen garandeert niet dat ze zullen veranderen, maar het kan een zaadje planten. Uiteindelijk zullen ze beseffen dat ze de bodem hebben bereikt, en als dat gebeurt, zullen ze zich jouw woorden van bezorgdheid en je aanbod om te helpen herinneren.
In staat stellen.
De definitie van inschakelen is “iemand de autoriteit of de middelen geven om iets te doen”. Als het om verslaving gaat, betekent in staat stellen dat je een ander de ruimte of de middelen geeft om zijn of haar destructieve gedrag voort te zetten.
Je kunt het middelenmisbruik van je geliefde mogelijk maken door:
- Het niet handhaven van grenzen – Het is één ding om te zorgen voor iemand van wie je houdt en een ander om te zorgen door die gebaren te ver door te voeren. Als iemand in al zijn behoeften wordt voorzien door een ander – hem geld geven, onderdak verschaffen, hem uit de gevangenis halen, enzovoort – dan heeft hij weinig reden om zijn gedrag te willen veranderen.
- Zwijgen en confrontatie vermijden bij verontrustend gedrag – Je vindt het misschien moeilijk om je gevoelens over de situatie van je geliefde te uiten, vooral als dat negatieve gevolgen heeft. Mensen die met verslaving worstelen kunnen defensief of boos worden als ze ermee geconfronteerd worden, dus misschien vermijd je moeilijke gesprekken uit angst.
- Liegen om te proberen de chaos die verslaving met zich meebrengt te verdoezelen – Sommige mensen proberen een koele buitenkant te presenteren en liegen over of maken excuses voor het destructieve gedrag van hun geliefden. Ze kunnen het gevoel hebben dat het gemakkelijker is om “te doen alsof” dan om eerlijk te zijn tegen anderen over wat er werkelijk aan de hand is.
Dreigementen geven.
Een definitieve eis stellen aan iemand die niet klaar is voor verandering zal er waarschijnlijk toe leiden dat hij de voorwaarden van die eis afwijst. Er is een dunne lijn tussen het uiten van dreigementen naar iemand toe en het bespreken van verwachtingen. Het kan moeilijk zijn om geen sterke uitspraken te doen in de hoop je geliefde te veranderen, maar het is altijd belangrijk om te onthouden dat een ultimatum het tegenovergestelde resultaat kan hebben van waar je op hoopt.
Er is een verschil tussen het stellen van grenzen en een dreigement. Overweeg wat realistisch is. Je geliefde geen geld geven dat hij uiteindelijk aan drugs zal uitgeven is een grens. Beloven om een naast familielid nooit meer te spreken is niet realistisch.
Bespreek zorgen als ze onder invloed zijn of hun emoties hoog oplopen.
Er kan niets zinnigs of nuttigs besproken worden als iemand onder invloed is of de betrokkenen van streek zijn. Niemand denkt helder als hij overmand wordt door zijn emoties. Het kan ongemakkelijk voelen om te bewaren wat je wilt zeggen voor een later moment, maar wachten op het juiste moment om serieuze zaken te bespreken is belangrijk. Anders loop je het risico harde taal te gebruiken die de pijn en schaamte vergroot en de kans verkleint dat ze positief zullen reageren.
Hen of jezelf de schuld geven.
Om zin te geven aan een moeilijke en pijnlijke situatie zoeken mensen iemand om de schuld aan te geven. Wie kan er beter met de vinger wijzen dan de persoon die met verslaving worstelt? Het kan zo gemakkelijk zijn om je geliefde de schuld te geven. Zij zijn tenslotte degene die ongezond gedrag vertonen.
Het andere meest voorkomende doelwit van schuld is jezelf. Misschien zie je je geliefde als een slachtoffer van de omstandigheden en jezelf als degene die niet genoeg probeerde of niet genoeg van hem of haar hield om zijn of haar verslaving te voorkomen.
Hen of jezelf de schuld geven helpt niets; het voegt alleen maar meer pijn toe.
Voor uiteindelijk het gesprek!
Nu je een beter idee hebt van hoe je een gesprek met je geliefde over hun verslaving moet aanpakken, kun je je beter voorbereid en zelfverzekerd voelen. Weet dat het hoe dan ook moeilijk zal zijn, en dat je angstig zult zijn. Het is oké om je angstig te voelen, en het is oké dat je geliefde weet dat je je zo voelt. Het laat zien dat je om hem of haar geeft. Alle voorbereiding van de wereld zal er niet voor zorgen dat wat je te zeggen hebt perfect klinkt of dat je geliefde meteen overtuigd wordt. Aan het eind van de dag moet je er gewoon voor zorgen dat je zoveel mogelijk zorg en respect voor je geliefde en jezelf in je woorden stopt. Als ze er klaar voor zijn, volgt de rest vanzelf en kan je om hulp vragen via www.cacnverslavingszorg.nl.
